Kong: Skull Island

• મોન્સ્ટર ફિલ્મોની એક સૅટ ફોર્મ્યુલા હોય છે, કે આ પૃથ્વી કુદરતની પ્રયોગશાળા છે અને તેનો ઉત્ક્રાંતિ નામનો જાયન્ટ એક્સપરિમેન્ટ સતત ચાલતો રહે છે. એમાં તમે એના જ એક ક્રિએશન થઇને એની વચ્ચે ખણખોદિયું સ્ટાર્ટઅપ શરૂ કરો તો તમારી વાટ લાગવાની એ નક્કી વાત છે. ‘જુરાસિક પાર્ક’ એનું બેસ્ટ એક્ઝામ્પલ છે. ‘કોંગઃ સ્કલ આઇલૅન્ડ’ પણ ઓલમોસ્ટ ‘મેન વર્સસ નૅચર’ની એ જ કેટેગરીમાં આવે છે, છતાં અધવચ્ચે એ લોકોની સ્ટોરીનું હૅલિકોપ્ટર ક્યાંક ગુમશુદા થઇને ભળતી જ ટેરિટરીમાં લૅન્ડ થઈ જાય છે.
• નો ડાઉટ, મુકેશ અંબાણીના ‘ઍન્ટિલિયા’ની સાઇઝનો એક સુપર જાયન્ટ ગોરિલા સૂર્યને ઢાંકીને ઊભો હોય અને એની સામે ઊડતાં હૅલિકોપ્ટર મચ્છર જેવડાં દેખાતાં હોય એ કલ્પના જ જબરદસ્ત થ્રિલિંગ છે. તમે એની ટેરિટરીમાં ઘૂસીને પ્રયોગના નામે ધડાકા-ભડાકા કરવા માંડો એટલે નૅચરલી એની કમાન છટકે અને એ તમારાં હૅલિકોપ્ટરોને રીતસર મચ્છરની જેમ મસળી નાખે. (પછી એ કોંગને ખબર પડે કે અચ્છા, આ કાફલામાં તો એક ક્યુટ ઑસ્કર વિનર એક્ટ્રેસ પણ છે, એટલે એને બચાવવા માટે એ ખતરોં કા ખિલાડી બની જાય!)
• ‘વર્લ્ડ વૉર-2’ની એક ઝલક અને ખાસ તો ‘વિયેતનામ વૉર’ના અંતના સમયના બૅકડ્રોપમાં સૅટ થયેલી ‘કોંગ’ પર દેખીતી રીતે જ ફ્રાન્સિસ ફોર્ડ કપોલાની ‘અપોકલિપ્સ નાઉ’ની અસર છે. એ તમને ફિલ્મના મુખ્ય પોસ્ટર (જેમાં ઘટ્ટ નારંગી સૂર્યની આગળ એક ચહેરો છે
  અને સંખ્યાબંધ હૅલિકોપ્ટર ઊડતાં દેખાય છે), ફિલ્મનું ઑવરઑલ કલરિંગ, સ્થળનાં નામના ફોન્ટ્સ, કોઈ વિદેશી ટેરિટરી પર ધસી આવવું જાણે નવરાશના સમયમાં કરાતી પાર્ટી હોય એ રીતે હૅલિકોપ્ટરનાં ઝુંડ લાઉડ મ્યુઝિક સાથે બોમ્બમારો-ગોળીબાર શરૂ કરી દેવો, દર થોડી વારે વાગતાં સોંગ્સ, માણસને એની ઓકાત બતાવી દે તેવા અફાટ જંગલ-નદી-પહાડોનાં લાર્જ કૅન્વસ, આગની વિરાટ જ્વાળાઓ, વધુ એક ‘ઍક્સાઇટિંગ’ મિશન માટે તરસતો લશ્કરી અધિકારી, ચહેરા પર સફેદી ચોળેલા સ્થાનિક આદિવાસીઓ અને વિયેતનામ… વગેરે તમામ પાસાંમાં દેખાઈ આવશે.
• આખું સળગતું કોકડું ઘુસાડનારા બિલ રૅન્ડાના પાત્રમાં ‘જુરાસિક પાર્ક’ના સફેદ દાઢીધારી રિચર્ડ ઍટનબરો દેખાયા વિના ન રહે. એવું પણ લાગે કે ‘હૉમાજ’ના નામે હમણાં એ બોલશે, ‘ખર્ચે મેં કોઈ કસર નહીં છોડી!’ (‘સ્પૅર્ડ નો એક્સપેન્સ!’) ઇવન, ‘જુરાસિક પાર્ક’માં જેમ પહેલી વાર ડાયનોસોર બતાવતાં પહેલાં વાતમાં મોણ નાખે અને એક્સાઇટમેન્ટ ઊભું કરે, એવું અહીં પણ છે. કોંગની ઍન્ટ્રી પડતાં પહેલાં બરાબરનું ટેન્શન-સસ્પેન્સ ઊભું કરાયું છે.
• મોન્સ્ટર ફિલ્મોમાં જ્યારે કલ્પના કરવા બેઠા હોઇએ ત્યારે દલા તરવાડીની જેમ જરાય પાછી પાની કરવાની નહીં. માત્ર ગોરિલા જ શા માટે એક્સ્ટ્રા લાર્જ સાઇઝનો રાખવો? વિકરાળ ગરોળીઓ, કરોળિયા, ભેંસ, ઑક્ટોપસ અને ઇવન ખડમાંકડીને પણ આંખો ફાટીને આઇમૅક્સ થઈ જાય એવડી મોટી સાઇઝનાં બનાવવાનાં (સ્પેશ્યલ ઇફેક્ટ્સ મેં કોઈ કસર નહીં છોડી!). અજાણી ધરતી-પાણી ખૂંદતાં આ વિરાટ સજીવોને એકબીજા સાથે બાખડતાં જોવાની નૅચરલી મજા પડે. મૅકર્સને પણ કદાચ ખબર છે કે લોકોએ આ મોન્સ્ટર્સને જોવા માટે પૈહા ખરચ્યા છે એટલે એને તબ્યતથી બતાવો!
• પણ ‘જુરાસિક પાર્ક’નો પાયો સાયન્સ ફિક્શનમાં હતો, મોન્સ્ટર મુવીમાં નહીં. ‘કોંગ’ જસ્ટ અનધર મોન્સ્ટર મસાલા એન્ટરટેનર છે. એટલે જ જ્યારે આપણને સવાલ થાય કે આ પૃથ્વી પર આવાં ગંજાવર પ્રાણીઓ કેવી રીતે અસ્તિત્વ ધરાવતાં હોઈ શકે? ત્યારે એવું કહીને કુતૂહલ પર તાળું મારી દેવામાં આવે કે, ‘ઈશ્વરે અહીં હજી ઉત્ક્રાંતિ/ક્રિએશનની પ્રક્રિયા પૂરી નથી કરી.’ ઓહ રિયલી? એમની જાણ સારું કે આખી દુનિયાના સજીવો આજની તારીખે પણ ઇવોલ્વ થઈ રહ્યા છે, કમનસીબે તેજ ગતિએ. ધારો કે, તે ટાપુ પર એવા મહાકાય સજીવો હોય, અને તે જમીન-પાણી-હવામાં રહેતા હોય, તો તે ટાપુની બહાર શા માટે નથી નીકળતા? બહારની દુનિયામાં કેમ નથી આવતા? હોમસિક હશે?!
• જંગલમાં એક પ્રાણી બીજા પ્રાણીનો શિકાર કરે એ કુદરતે નક્કી કરેલી ફૂડ સાઇકલ છે. ઠીક છે, પહેલું ‘કિંગ કોંગ’ મુવી આવ્યું ત્યારથી તેનામાં એક હ્યુમન ઍન્ગલ નાખવાની પ્રથા ચાલી આવે છે. તેમ છતાં કોંગ સલમાનભાઈની જેમ દિલ કા અચ્છા હોય અને બાકીનાં પ્રાણીઓ જાણે આતંકવાદી હોય એ કેવું? આઈ મીન, ‘જુરાસિક પાર્ક’ હોય તો એમાં બ્રેકિયોસોરસ સારા અને ટાયરેનોસૉરસ રેક્સ દેશદ્રોહી એવું થોડું હોય? અહીં તો કોંગ પાછો હિરોઇનને જ બચાવે! ઠરકી ફેલો!
• જે રીતે સૈનિકોનો આખો કાફલો અજાણ્યા ટાપુ પર ધસી જાય, બૅકગ્રાઉન્ડમાં સતત ફાસ્ટ મ્યુઝિક વાગતું રહે, કિંગ કોંગનો પહેલો હુમલો થાય, ફિલ્મની સ્પેશ્યલ ઇફેક્ટ્સ, સમયગાળો બતાવવા માટેના રેફરન્સીસ (લાઇફ મેગેઝિન, ‘નૅપામ ગર્લ’ના એક ફોટોગ્રાફે કેવી રીતે વિયેતનામ યુદ્ધ પલટી નાખેલું વગેરે), ફિલ્મના સટાયરિકલ ડાયલોગ્સ વગેરે બધું સરસ છે. કેમેરા વર્ક, બે સીન વચ્ચેનું જક્સ્ટાપૉઝિશન અને કટ્સ તો ખરેખર સુપર્બ છે. ‘અપૉકલિપ્સ નાઉ’ની શરૂઆતમાં સિલિંગ ફૅનમાંથી કન્વર્ટ થઇને હૅલિકોપ્ટરના પાંખિયા બની જાય, એ જ રીતે અહીં એક માણસ કોંગના મોઢામાં ધકેલાતો હોય એ દૃશ્ય પછી કટ થઇને સીધું જ બીજો એક માણસ પોતાના મોઢામાં સૅન્ડવિચ પધરાવતો હોય તે દેખાય.
• એક વખત કયાં કયાં મોન્સ્ટર્સ તે ટાપુ પર છે તે સિક્રેટ્સ છતું થઈ જાય પછી મૅકર્સ પાસે કહેવા માટે કોઈ જ સ્ટોરી બચતી નથી. જથ્થાબંધ માણસો મર્યા કરે એમાં એક્ઝેક્ટ્લી કેટલા લોકો ગયેલા, કેટલા મર્યા, કોણ બચ્યું કશાનું ડિટેલિંગ નહીં. કોઇની સાથે આપણે ઇમોશનલી કનેક્ટ પણ ન થઇએ, જેથી માણસો મર્યાનું દુઃખ પણ ન થાય. અને એટલે જ સેમ્યુઅલ એલ. જેક્સનનું પાત્ર શું કામ બદલો લેવા માટે ઉધામા કરે છે એ આપણને ગળે ન ઊતરે. મોન્સ્ટર-ડિઝાસ્ટર મુવીનાં તમામ ક્લિશે પણ અહીં છે. જેમ કે, જેને સૌથી વેવલો થતો બતાવ્યો હોય, સમજી લેવાનું એ બારના ભાવમાં જવાનો છે. ‘કાસ્ટ અવે’ ટાઇપનો એક સબપ્લોટ પણ છે. એમાંય કોઈ જ ટેન્શન વિના એ મજેથી રહેતો બતાવાયો છે. લગભગ ૨૮ વર્ષથી એ રહેતો હોવા છતાં કોઈ જ ઇમોશનલ કનેક્શન નહીં. ઍન્ટિ વૉર ફોટોગ્રાફર તરીકે ઑસ્કર વિનર બ્રિ લાર્સન કોઈ જ લોજિક વિના માત્ર એક શંકાને આધારે પરાણે આ કાફલામાં ઘૂસે છે અને રૅન્ડમ ક્લિક કર્યા કરવા સિવાય એના ભાગે કશું જ આવ્યું નથી. અર્જુનના ભાથાનાં તીરની જેમ એના કેમેરાનો રોલ પણ ક્યારેય ખાલી થતો નથી! ટૉમ ‘લોકી’ હિડલસ્ટન અને સેમ્યુઅલ ‘નિક ફ્યુરી’ જેક્સન ફિલ્મમાં છે, પણ ના કોઈ દિમાગ હૈ, ના કોઈ પ્લાનિંગ હૈ! તમામ જોખમો છતાં ફિલ્મનાં પાત્રો એ જ મુર્ખામી કરે, જે તમામ ડિઝાસ્ટર મુવીનાં પાત્રો હંમેશથી કરતાં આવ્યાં છે. ન જવાનું હોય ત્યાં જાય, મૂંગા મરવાનું હોય ત્યાં લવારી કરે, ખબર છે કે આનો ઇલાજ ગોલિયાં નહીં, કાયમચૂર્ણ પણ નથી, છતાં ધાણીફૂટ કર્યા જ કરે. બધાં પાત્રો બરાબરનાં સલવાયાં હોય, છતાં એમને બહાર નીકળવા માટેનો રસ્તો રેડી જ હોય! વચ્ચે કોઈ મુશ્કેલી આવે તો કોંગ સની દેઓલની જેમ સાંકળો તોડીને બચાવવા આવી જાય (હિરોઇનને, અફ કોર્સ)!
• આખા ઇન્ડિયામાં ‘જિયો’ના જેટલા સબસ્ક્રાઇબર્સ હશે એટલાં નામ એન્ડ ક્રેડિટ્સમાં જોયાં પછી ખાસ્સી વારે પોસ્ટ ક્રેડિટ્સ સીન પ્રગટ થાય છે (અમારી વખતે લેટ નાઇટ શૉમાં PVRના કર્મચારીઓ છેલ્લે અમને ચાવી આપીને ગયા કે તમે નીકળો તો તાળું મારતાં જજો!). એમાં આવનારી સિક્વલમાં શું બબાલ થવાની છે એનો અણસાર છે. એટલે ‘વૉર ફોર ધ પ્લેનેટ ઑફ ધ ઍપ્સ ઑફ ધ જંગલ ઇન ધ શૅડોઝ ઑફ ધ ડૉન ઇન ધ અવેકનિંગ આફ્ટર ધ નાઇટ ઇન ધ મોર્નિંગ ઇન વિચ કોંગ વર્સસ ગોડઝિલા વર્સસ સ્કલ ક્રૉલર્સ ફોર ધ મૅનકાઇન્ડ ઑફ…’ જેવી અનંત સિક્વલોનો સિલસિલો શરૂ થશે!
• થોડી બ્રુટાલિટી ઘટાડીને આ ફિલ્મને પરીક્ષાને બદલે વેકેશનમાં રિલીઝ કરી હોત તો બાળકોનું ઑડિયન્સ મળી રહેત. અત્યારે તો એમને કાલ્પનિક કોંગ કરતાં પરીક્ષાનો કિંગ કોંગ ક્યાંય વધુ ડરાવતો હશે!

રેટિંગઃ **1/2

Copyright © Jayesh Adhyaru. Please do not copy, reproduce this article without my permission. However, you are free to share this URL or the article with due credits